Kalp ve damar cerrahisi, bu alanda uzmanlaşmış cerrahlar tarafından kalp ve dört büyük damara yapılan cerrahi işlemlerdir. Kalp-damar hastalıkları Türkiye’de ve dünyada önemli ölüm nedenleri arasında bulunur. Tıptaki ilerlemelerle birlikte bu hastalıklar artık düzenli olarak kontrollerini yaptıran herkeste erken teşhis edilebilir. Cerrahi tedavi gerektiren kalp ve damar hastalıklarından muzdaripseniz sağlık kuruluşlarının kalp ve damar cerrahisi bölümlerinde uzman doktorlar eşliğinde tetkik ve tedavinizi yaptırabilirsiniz.

 

Hastanelerin deneyimli kardiyak anestezi ekibi ve ileri yaşam destek cihazları ile donatılmış yoğun bakım üniteleri ameliyatların başarı oranına önemli katkıda bulunur ve hastaların ameliyat sonrası sürecini daha rahat geçirmesini sağlar.

 

Kalp ve damar cerrahisi bölümlerimizde yapılan uygulamalar;

 

CGM Testi ya da kardiyogonyometri kalp ve kalbe giden damarların üç boyutlu elektriksel aktivitesini ölçerek görüntüleme imkanı sunan bilgisayar destekli bir testtir. 3D-EKG olarak da bilinen yöntemde göğüs ve sırta bağlanan 5 adet elektrot yardımıyla hasta istirahat halindeyken 4-5 dakika gibi kısa bir süre içerisinde yapılır. Hastalar uygulama sırasında radyasyon ya da başka bir kimyasal maddeye maruz kalmaz. Bu test ile kalp krizi riskini klasik EKG’ye göre daha hızlı öngörmek mümkündür.

 

ABI testi, öncelikle periferik arter hastalığı tanısında kullanılan bir ölçüm yöntemidir. İngilizcede ankle-brachial index kelimelerinin baş harflerinden oluşur ve Türkçeye "ayak bileği-kol indeksi" şeklinde çevrilebilir. Periferik arter hastalığında kol ya da bacakları besleyen atardamarlarda daralma ve dolayısıyla etkilenen uzuvlardaki dolaşım bozuklukları vardır. ABI testi kol ve bacaklara tansiyon manşonu bağlanarak yapılır. Bununla birlikte stetoskop yerine basınç değerlerini ölçmek için doppler sonografi kullanılır. Doppler sonografi, ultrason muayenelerinin bir parçası olan, arterlerdeki kan akışının belirlenip görünür hale getirilebildiği veya duyulabilir hale getirildiği bir prosedür.

 

Geçmişte, hemen hemen her kalp kateterizasyonu, femoral arterler denilen sağ veya sol kasıkta bulunan atardamarlar yoluyla gerçekleştirilmekteydi. Fakat artık el bileği de tercih edilmeye başlandı. Çünkü el bilek damarı kasık damarının aksine cilt yüzeyine çok yakındır ve obez hastalarda dahi kolaylıkla bulunabilir ve bu damarda kanama kontrolü daha kolaydır. El bileğinden anjiyo için işlem bölgesi lokal anestezi ile uyuşturulur. Küçük bir kesi açılarak damara girilir ve işlem gerekleştirilir.

 

Kalbi besleyen ve koroner arter adı verilen damarların boyalı sıvı verilerek görüntülenmesi işlemine koroner anjiyografi denir. İşlem kasık ya da el bileği damarlarından özel kateterler yardımıyla girilerek gerçekleştirilir.

 

Kalbi besleyen koroner damarlarda daralma ya da tıkanıklık olduğunda kalp yeterince beslenemez. Eğer damarlardaki kan akımı belli seviyenin altına inerse kalp krizi ortaya çıkar ve kalp kası hasar görür. Kalp kası hasarını önlemek için ilgili damara açık kalp ameliyatı ile koroner bypass adı verilen işlem uygulanır. Bypass işlemi vücudun başka bir bölgesinden alınan damarın tıkalı damar kısmına köprü şeklinde bağlanması şeklinde uygulanır.

 

Kalp kapakçıklarında yetmezlik ya da darlık olması durumunda ilgili kapağa tamir ya da değişim ameliyatları uygulanması gerekebilir. Değişim işleminde suni ya da hayvanlardan elde edilen biyolojik kalp kapakçıkları kullanılır. Suni kapakçıklar daha dayanıklıdır fakat pıhtıya neden olabileceğinden ömür boyu pıhtı önleyici ilaç kullanımı gerektirir. Bu ilaçlar kanama riski oluşturabilir. Biyolojik kapaklarda ilaç kullanımı gerekmez fakat kapağın ömrü daha kısadır ve 7-8 yıl sonra yeni bir ameliyatla değiştirilmesi gerekir.

 

Kalp odacıkları arasında bulunan kapakçıklara uygulanan cerrahi işlemlerdir. Kalp kapak cerrahisi genel anestezi altında kalp ve damar cerrahları tarafından yapılır. Zorlu bir ameliyattır ve göğüs kafesi açılarak gerçekleştirilir. Ameliyat sırasında hasarlı kalp kapakçığı tamir edilir ya da değiştirilir.

 

Aorta kalpten çıkan ve vücuda temiz kanı dağıtan ana atardamardır. Vücuda giden kanın tamamı kalpten bu damar yoluyla vücuda pompalanır. Aortun kalpten çıktığı kısma asendan aorta ve hemen devamında kavis yaptığı kısma arkus aorta denir. Aort damarının bu bölgelerinde anevrizma adı verilen kese şeklindeki anormal genişlemeler sıktır. Anevrizmaların yırtılma tehlikesi nedeniyle cerrahi olarak tedavi edilmesi gerekir.

 

​​​​​​Sol Ventrikül Anevrizması kalbin sol alt odacığı olan sol ventrikül kasının bir bölümünde balon şeklinde keseleşme olmasıdır. Keseleşen kalp kası kasılamaz ve kalbin pompalama fonksiyonuna katkı sağlayamaz. Ayrıca burada pıhtı oluşabilir ve kalpte ritim bozuklukları görülebilir. Sol ventrikül anevrizma tamirleri anevrizmanın boyutuna ve özelliğine göre farklı cerrahi tekniklerle yapılır.

 

Stent ve balon gibi tedavi yöntemleri kullanılarak açılması mümkün olmayan koroner damarlar (kalbi besleyen damarlar) by-pass adı verilen yöntemle tedavi edilir. Bypass yönteminde kişinin kol, bacak gibi başka vücut bölgelerinden alınan damarlar kullanılır. Klasik damar alma işleminde kişinin kol ve bacaklarına büyük kesiler açılması gerekir. Buna karşın endoskopik yöntemle küçük kesiler yardımıyla damar çıkarmak mümkündür. Endoskopik yöntemle hem yara izi daha küçük olur hem de iyileşme süreci daha hızlıdır.

 

Tıptaki ilerlemelerle birlikte günümüzde vücudun görünmeyen bölgelerine açılan küçük kesiler yoluyla kalp ameliyatları yapılabilmektedir. Bu tür ameliyatlara minimal invaziv cerrahi denir. Klasik açık kalp ameliyatlarında sternum adı verilen göğüs kemiği kesilir ve bu da birçok olumsuz komplikasyona neden olabilir. Küçük kesilerle yapılan cerrahide bu kemik kesilmediği için olumsuz etkiler daha azdır. Kesi yaraları küçük olduğu için iyileşme ve gündelik hayata dönüş daha hızlıdır.

 

Kalp tümörleri, kalpten kaynaklanan ya da kalp dışındaki organlardan sıçrayan iyi ya da kötü huylu kitlesel yapılardır. Yetişkinlerde en sık görülen iyi huylu kalp tümörü miksoma, kötü huylu kalp tümörü ise anjiyosarkom ve rabdomiyosarkomdur.

 

Bunların cerrahi tedavisi ameliyatla tümöral dokunun çıkarılması şekilde yapılır. Cerrahi işlem klasik yöntem dışında özellikle kadınlarda minimal invaziv cerrahi olarak adlandırılan meme altından açılan küçük kesiler yoluyla da yapılmaktadır.

 

Periferik arter, kalp ve beyin dışındaki vücuttaki diğer tüm doku ve organlarını besleyen atar damarlara verilen isimdir. Periferik damar hastalıkları bu damarlarda darlık ya da tıkanıklık sonucu oluşan hastalıklardır ve genellikle bacak damar hastalığı için kullanılır. Periferik damar hastalığı tedavisinde periferik bypass ya da endarterektomi adı verilen cerrahi yöntemler kullanılır. Bypass cerrahisinde vücudun başka bölgelerinden alınan ya da suni bir damar ile tıkalı damara köprü yapılarak kan akışı yeniden sağlanır. Endarterektomide ise ilgili damardaki tıkanmaya yol açan plak tabakası temizlenir.

 

Minimal invaziv kalp-damar cerrahisi, küçük kesiler kullanılarak yapılan ve hastaya en az zarar veren, kalbini en az yoran ve hastanın en hızlı iyileştiği ameliyat yöntemine denir. Minimal invaziv kalp-damar cerrahisinde travmanın, kan kaybının, ameliyat sonrası ağrının, iyileşme süresinin, enfeksiyon riskinin azaltılması ve daha iyi bir kozmetik görünüm amaçlanır.